شاخه بهینهسازی در علوم ریاضی به مدلسازی و معمولاً در جهت یافتن یک جواب یا وضعیت بهینه با توجه به شرایط و محدودیتهای تعیینشده در یک مسئله یا کاربرد خاص میپردازد. بسیاری از مسئلههای کاربردی در زمینههای مختلف در اصل مسئلهای بهینهسازی است. از جمله این مسئلهها میتوان به مسئلههای حوزه زیستشناسی، یادگیری ماشین، شبکههای عصبی، و تصمیمسازی در حوزههای مختلف اشاره کرد.
این حوزه که سابقه تفکر و نگاه جدی به آن حتی در کارهای لاگرانژ در قرن هجدهم میلادی نیز دیده میشود به صورت کاملاً تخصصی از حدود سالهای ۱۹۴۰ میلادی مورد توجه قرار گرفت و «انجمن بهینهسازی ریاضی» در سال ۱۹۷۳ با ریاست George Dantzig و با هدف ارتباط متخصصین این رشته در سطح بینالمللی و تمرکز بر فعالیتهای علمی و کاربردی در این رشته تاسیس شد و در حال حاضر مراکز و واحدهای آموزشی و پژوهشی بسیاری در سطح جهان به تحقیق و توسعه در این شاخه از علم مشغول هستند (به عنوان مثال [1-4] را ببینید).
این شاخه از علوم ریاضی که گاهی با عناوینی قدیمیتر نظیر «برنامهریزی ریاضی» نیز به آن اشاره میشود، اساساً در هر وجه از زندگی و علوم بشری کاربرد داشته و به طور اخص در قرن حاضر که جامعه بشری با سیستمهای پیچیدهتر در تمامی ابعاد زندگی، صنعت و طبیعت درهم تنیده است و موضوع برخورد بهینه با مسائل از بهینهسازی انرژی گرفته تا مسیریابی و تکنولوژیهای پیشرفته، پردازش دادهها و هوش مصنوعی از ملزومات زندگی مدرن به شمار میروند، اهمیت ویژهای یافته و بسیار مورد توجه قرار دارد.
به این دلیل و با هدف تمرکز و همافزایی در فعالیتهای ذیربط در این شاخه از علوم ریاضی هسته پژوهشی «بهینهسازی و کاربردها» در دانشکده علوم ریاضی به گسترش و فعالیت در این شاخه از علوم ریاضی اهتمام ورزیده و فعالیتهای خود را با ارتباط نزدیک با دیگر شاخههای اصلی علوم ریاضی نظیر ریاضیات (محض و کاربردی) و علوم کامپیوتر به پیش خواهد برد و امیدواریم این هسته پژوهشی بتواند با همافزایی در دانش موجود و توسعه زیرساختهای علمی و نرمافزاری، تاثیر جدی در ارائه راهکارهای نوین و بهروز شده در ارتباط با مدلسازی و بهینهسازی مسائل موجود در حال حاضر داشته باشد.
مراجع:
[1]: Mathematical Optimization Society
http://www.mathopt.org/?nav=home
[2]: SIAM
https://www.siam.org
[3]: Computational Optimization Research Center
http://www.corc.ieor.columbia.edu
[4]: Combinatorics and Optimization
https://uwaterloo.ca/combinatorics-and-optimization